Meahcceetikeahtta

Meahcceetikeahtta guolásteaddjiide

Váldde vuhtii earáid geat lihkadit luonddus

• Váldde vuhtii maiddái earáid guolásteaddjiid ja luonddus lihkadeaddjiid. Luondduáiggeájit ja guolásteapmi stáhta eatnamiin gullet buohkaide.
• Muitte buori láhttema: ”buorre beaivi, giitu ja ándagassii!”
• Ále várre báikki, muhto atte saji maiddái earáide. Váldde vuhtii dán maiddái gohttemis.
• Váldde vuhtii guollereaissus maiddái earáid geat lihkadit čáziin, dego fatnasiin johttiid ja olbmuid geat mellot.
• Go guolástat vieris čáziin, gudnejahte báikkálaš árbevieruid ja bivdinkultuvrra.
• Gudnejahte earáid guolástanvugiid, vaikko dat livččege earáláganat go du.
• Almmut meahccedárkkisteaddjái vigiin maid áicet.

Ále ludne

• Doalvvo eret dan, maid maiddái buktet. Vásttolaš guolásteaddji ii ludne.
• Čoakke gáttiin fárrui boatkanan siimmaid, fakkiid ja duhpátstumppuid. Dat dagahit váttisvuođaid lottiide ja guliide.
• Ále guođe bivdosiid gáttiide.
• Dárkkis jeavddalaččat, ahte fatnasa mohtor ja bensenlihtit leat čavdásat ja ortnegis.
• Fuolat das, ahte guliid čoalit eai hehtte loaktima.

Gudnejahte sállaša

• Ále dagat guliide badjelmearálaš gillámuša.
• Vealtte luossaguliid guolásteami liegga čáziin (badjel 20 gráđa).
• Váldde čielgasa sálašdihtomeriin. Váldde vuhtii ráfáiduhtton ja menddo unna guliid.
• Luoitte álo ráfáiduhtton guoli luovus várrugasat.
• Váldde sállašiin dušše dan mađe go áiggot atnit ávkin.
• Fuolat sálašguoli áššáigullevaš ja gudnejahtti gieđahallamis ja johtilis goddimis.
• Eastte dávddaid leavvama čázádagas nubbái earet eará desinfiseremiin guolástanbiergasiid. 
• Atte sálašmáhcahaga.
• Gudnejahte sállaša maiddái sálašgovain.

• Čuovo gállingildosa, vai guliid gođđu lihkostuvašii.

Jođe fatnasiin jierpmálaččat

• Vuhtiiváldde, ahte buot čázádagain ii oaččo guolástit fatnasis.
• Atte ráfi olbmuide geat ásset gáttis. Ále mana šiljuide.
• Seaillut fatnasa dušše lobálaš báikkiin.

Dolastala dušše lobálaš báikkiin

• Dárbbašat dolastallamii álo eananoamasteaddji lobi.
• Ále cahkket dola geainnu dahje lavdnjeeatnama ala.
• Geavat dolastallamii dušše lobálaš muoraid. Lappis, Davvebađaeatnamis, Kainuus ja Davvi-Gárjilis dolastallan lea lobálaš meahcis dušše stáhta eatnamiin. Dolastallamii sáhttá geavahit goike ovssiid, rissiid ja smávva gudduid, muhto ii sorvviid.
• Álbmotmeahcis dolastallan lea lobálaš váldonjuolggaduslaččat dušše dollasajiin.
• Dárkkis álo, leago guovllus fámus sitno- dahje meahccebuollinváruhus. Váruhusa áigge dolastallan lea lobálaš dušše stobuin ja dolastallansajiin main lea suovvabohcci.
• Muitte, ahte cahkkeheaddji vástida dolastallama dorvvolašvuođas ja dola fuolalaš jáddadeames.

Meahcceetikeahtta meahccebivdiide

Vuhtiiváldde earáid geat johtet luonddus

• Váldde vuhtii earáid meahccebivdiid ja luonddus lihkadeaddjiid. Luondduáiggeájit ja meahcásteapmi stáhta eatnamiin gullet buohkaide.
• Muitte buori láhttema: ”buorre beaivi, giitu ja ándagassii!­”
• Ále várre báikki, muhto atte saji maiddái earáide. Váldde vuhtii dán maiddái gohttedettiin.
• Fuolat dorvvolašvuođas: muitte báhččindorvvolašvuođa ja rivttes vuogi gieđahallat vearjjuid.
• Gárvot nu ahte oidnot, dalle go ii leat meahcásteami dáfus vealtameahttun suddaluvvat meahccái.
• Váldde vuhtii báikkálaš sierraiešvuođaid, dego stáđásmuvvan meahcástanvugiid ja boazodoalu.
• Almmut meahccedárkkisteaddjái vigiin maid áicet.

Ále ludne

• Doalvvo eret dan, maid maiddái buktet. Vásttolaš meahccebivdi ii ludne.
• Čoakke fárrui maiddái guoros patrovnnaid. Jos dat báhcet lundui, dat hehttejit ealliid ja eará birrasa.
• Fuolat gohttenbáikki čorgadin. Buorre gohttenbáikkis eai báze luottat lundui.

Gudnejahte fuođđoealliid

• Bivdde dušše lobálaš fuođđoealliid. Čuovo šálašdihtomeari ja ásahuvvon ávžžuhusaid.
• Ále goassige báže man nu, man it leat earuhan.
• Ále dagat dárbbašmeahttun gillámuša fuođđoealliide.
• Báže doarvái lahka ja buorre sajis.
• Ane sállaša fuolalaččat ávkin.
• Váldde vuhtii maiddái dalánaga goddi ruvddiid ja gilláriid dorvvolašvuođa.
• Atte sálašmáhcahaga.
• Gudnejahte sállaša maiddái sálašgovain.

Váldde vuhtii earáid vuojedettiinat biillain

• Ále ávkkástala biilla dahje eará mohtorfievrru ávkin meahcásteamis dahje fuođđoealli čuovvumis.
• Váldde vuhtii earáid geainnu geavaheaddjiid, ále vuoje menddo fártta.
• Jos leat eahpesihkkar, gos manná geainnu ja meahci rádji, guođe biilla ja joatkke vácci.
• Ále cakka meahccebiilageainnuid. Guođe biilla geaidnogurrii nu, ahte it hehtte eará johtalusa. Váldde vuhtii earenoamážit dálvit goallosbiillaid mat fievrridit muora.

Dolastala dušše lobálaš báikkiin

• Dárbbašat dolastallamii álo eananoamasteaddji lobi.
• Ále cahkket dola geainnu dahje lavdnjeeatnama ala.
• Geavat dolastallamii dušše lobálaš muoraid. Lappis, Davvebađaeatnamis, Kainuus ja Davvi-Gárjilis dolastallan lea lobálaš meahcis dušše stáhta eatnamiin. Dolastallamii sáhttá geavahit goike ovssiid, rissiid ja smávva gudduid, muhto ii sorvviid.
• Álbmotmeahcis dolastallan lea lobálaš váldonjuolggaduslaččat dušše dollasajiin.
• Dárkkis álo, leago guovllus fámus sitno- dahje meahccebuollinváruhus. Váruhusa áigge dolastallan lea lobálaš dušše stobuin ja dolastallansajiin main lea suovvabohcci.
• Muitte, ahte cahkkeheaddji vástida dolastallama dorvvolašvuođas ja dola fuolalaš jáddadeames.

Fuolat beatnagisttát

• Fuolat beatnaga buresveadjimis maiddái meahcis. Muitte, ahte vástidat maiddái dan dagahan vahágiin. Ovddasvástádusa dáhkádus suddje beatnaga ja oamasteaddji jos dáhpáhuvvá vahát.
• Beana oažžu leat luovus dušše meahcásteami ja skuvlema áigge.
• Beatnaga skuvlemii dárbbaša eananoamasteaddji lobi. Meahciráđđehus vuovdá stáhta eatnamiidda beanaskuvlenlobiid.
• Davvi-Suomas boazodoalloguovllus meahcásteamis ávkkástallon beatnagiid ferte skuvlet boazofriddjan.
• Čielggat ovddalgihtii boazobargguid. Jos dáhpáhuvvá vahát, gánneha leat rabas ja rehálaš ja váldit oktavuođa boazoisidii.
• Gudnejahte ávžžuhusa, ja meahcástettiinat luoitte luovus dušše ovtta beatnaga hávil.